Patrimóniu Kulturál Imateriál Timor-Leste -Tais, nu’udar sorin seluk ida hosi planu salvaguarda urjenti hafoin Timor-Leste nomeia tiha tais nu’udar patrimóniu kulturál imateriál iha lista UNESCO ne’ebé presiza atu halo salvaguarda urjente. Patrimóniu ida ne’e nu’udar liman rohan bei’ala sira nian ne’ebé hatutan hosi otas ba otas.
Objetivu Jerál mak atu halo komunikasaun no sensibilizasaun ba públiku hodi prezerva no promove valór tais nian nu’udar patrimóniu kulturál imatériál Timor-Leste. Ho hanoin atu tranzmite koñesimentu tradisionál tais nian ba jerasaun foun sira; halo divulgasaun ba utilizasaun no valór kulturál tais nian iha sosiedade Timor-Leste; hatudu reprezentatividade tais hosi etnolinguístiku id-idak ne’ebé ezistente (hetan ona peskiza) iha Timor-Leste; enkoraja feto- timoroan sira, li-liu foinsa’e sira hodi partisipa iha atividade soru tais nian; no konsientiza timoroan hotu hodi valóriza nafatin tais nu’udar identidade kulturál timoroan.
Dezenvolvimentu narativa ba expozisaun ida ne’e sei haktuir ba informasaun sira kona-ba tais ne’ebé mak rekolla liu husi peskiza ka levantamentu ne’ebé hala’o tiha ona hosi SEAK, Timor Aid no Fundasaun Alola hodi bele kontextualiza tais, hahú hosi produsaun kabas, maneira soru no to’o utilizasaun iha sosiedade timoroan nia le’et. Ho konstrusaun narativa mak sei tulun ba dezenvolvimentu kreatividade expozisaun permanente nian liu husi objetu sira hodi bele asegura komunikasaun efetiva ho públiku. Nune’e, expozisaun ida ne’e sei aprezenta ba públika tuir lalaok sira mak hanesan tuir mai ne’e: informasaun jerál kona-ba tais, instrumentu sira no ai-horis halo kór sira tais nian, tékniku dezeñu sira iha tais nian, maneira hatais, tipu tais sira: tais fehan, fataluku, kemak, bunak, baikenu no makasae, no prosesu nomeasaun tais ba UNESCO.
Ekipa ba expozisaun permanente mai husi superior, tékniku profisionál no administraun hosi SEAK, Timor Aid no Alola Foundation, ne’ebé mak fahe ba divizaun sira: koordenasaun, kuradoria, asaun edukativa, média no komunikasaun, dezeñu expográfiku no produsaun. Hein katak, atividade ida ne’e bele tulun sosiedade Timor-Leste hodi bele koñese liman-rohan ida ne’e hodi prezerva no promove, kontinua utiliza nu’udar elementu ida importante ba dezenvolvimentu sosio- kulturál no ekonómiku Timor-Leste nian.